company secretary course duration
company secretary course duration : एक सर्व समावेशक मार्गदर्शक कंपनी सचिव कोणत्याही कंपनीच्या आत एक आवश्यक पद असते जे हे निश्चित करण्यासाठी जबाबदार असते की कंपनी कायदेशीर आणि नियमित आवश्यकतांचे अनुपालन करत असते सोबतच शासन आणि कॉर्पोरेट नीती वर राजनैतिक मार्गदर्शन पण प्रदान करत असतो कंपनी सचिव बनण्याचे मार्ग चॅलेंजिंग आणि पुरस्कृत दोन्ही आहे, तथापि इच्छुक CS उमेदवारांद्वारे सर्वात जास्त विचारल्या जाणाऱ्या प्रश्नांमधून एक पाठ्यक्रमाचा कालावधी आणि प्रमाणित व्यावसायिक बनण्यामध्ये किती वेळ लागेल याबद्दल आहे.
या ब्लॉगमध्ये आपण कंपनी सचिव पाठ्यक्रमाचा कालावधी यामध्ये समाविष्ट असणाऱ्या चरण आणि त्यांच्या कर्ता बद्दल सविस्तर माहिती घेऊ जे पाठ्यक्रमाला पूर्ण करण्यामध्ये लागणाऱ्या वेळाला प्रभावित करू शकते जर तुम्ही नवीन पदवीधर आहात तर कार्यरत व्यवसाय हे मार्गदर्शन तुम्हाला कंपनी सचिव बनण्यासाठी तुमच्या यात्रेच्या योजनेला बनवण्यासाठी आवश्यक सर्व माहिती प्रदान करते.
कंपनी सेक्रेटरी काय आहे ?
कंपनी सचिव (CS) कोणत्या कंपनीचे सूचरू आणि कायदेशीर संचालनाला सुनिश्चित करण्यामध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका पार पाडतात (CS) चे मुख्य कर्तव्य मधून कॉर्पोरेट प्रशासन कायदेशीर अनुपालन कंपनी आणि त्यांचा शेअर धारकांच्या मधात संबंधाचे प्रबंधन आणि नियामक कायद्यांचा पालन निश्चित करणे समाविष्ट आहे सीएस कंपनीचे निर्देशक मंडळ आणि सरकार निर्देशक आणि विनिमयकांसारखे बाहेरच्या हितधारकांच्या मधात सेतूचे काम करत असते.
व्यवसायिक संचालनाची वाढत्या गुंतागुंतला बघताना जोखीम कॉर्पोरेट प्रशासन आणि सर्व कायदेशीर मुद्द्यांच्या प्रबंधामध्ये सीएची भूमिका अधिक जास्त महत्त्वपूर्ण झालेली आहे कंपनी सचिवला इतरवेळी बोर्डाच्या एका विश्‍वज्ञ सल्लागाराच्या रूपामध्ये बघितले जाते जे हे सुनिश्चित करत असते की सर्व निर्णय कायद्याच्या अनुसार आणि कंपनीच्या सर्वोत्तम फायद्या साठी केले जाणार.
कंपनी सेक्रेटरी पाठ्यक्रम रचनेला समजणे
भारतामध्ये कंपनी सचिव पाठ्यक्रम भारतीय कंपनी सचिव संस्थांद्वारे (ICSI) सादर केले जात असते.सी एस पाठ्यक्रम तीन स्तरांमध्ये संरचीत आहे. :-
फाउंडेशन प्रोग्राम, कार्यकारी कार्यक्रम ,पेशेवर कार्यक्रम यामधून प्रत्येक स्तराची एक विशिष्ट कालावधी पात्रता मानदंड आणि पाठ्यक्रम आहे ज्याला इच्छुक उमेदवारांना पूर्ण करणे आवश्यक आहे यामध्ये प्रत्येक तर आणि त्यामध्ये समाविष्ट वेळ प्रतिबद्धता वर खोलदृष्टि टाकूया.
1. फाउंडेशन कार्यक्रम
फाउंडेशन कार्यक्रम कंपनी सेक्रेटरी बनवण्याच्या दिशेमध्ये पहिले पाऊल आहे. हेच तर त्या विद्यार्थ्यांसाठी डिझाईन केले गेले आहे जे सहसा आपल्या बारावीच्या शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर हायस्कूलने पदवीधर होत असतात हे कार्यक्रम विद्यार्थ्यांना व्यवसाय कायदे अर्थशास्त्र लेखांकन आणि अन्य मूलभूत अवधारणाची मुख्य गोष्टी सांगत असते.
कालावधी : फाउंडेशन कार्यक्रम ला पूर्ण होण्यामध्ये सहसा आठ महिने ते एक वर्षाचे वेळ लागत असते हे पाठ्यक्रम वर्षांमध्ये दोन वेळा दिले जात असते ज्यामध्ये जीवन आणि डिसेंबर मध्ये परीक्षा होत असते जर की याला पूर्ण करण्यामध्ये लागणारे वास्तविक वेळ व्यक्तीच्या गती समर्पण आणि या गोष्टीवर निर्भर करते की ते स्वतःचा अभ्यास या मार्गाला निवडतात किंवा कोचिंग क्लासेस जॉईन करतात.
पात्रता : उमेदवारांना कोणत्याही मान्यता प्राप्त बोर्डाने आपले बारावी परीक्षा उत्तीर्ण करणे आवश्यक आहे कोणत्याही विशिष्ट स्ट्रिमची आवश्यकता नाही आहे जर की वाणिज्य मध्ये पृष्ठभूमी होणारे अधिक अवधारणांना समजणे सोपे होऊ शकते.
कव्हर केले गेलेले विषय : फाउंडेशन कार्यक्रम मध्ये व्यवसाय पर्यावरण आणि कायदे व्यवसाय प्रबंधन लेखांकन आणि आर्थिक आणि वाणिज्य कायदे सारखे विषय समाविष्ट आहे हे आधारभूत ज्ञान सी एस कोर्स मध्ये पुढे वाढण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
पुढची पायरी : फाउंडेशन प्रोग्रामच्या यशस्वी पूर्ण होण्यावर विद्यार्थी पुढच्या पायरी मध्ये जाण्यासाठी पात्र होत असतात. : कार्यकारी कार्यक्रम
2. कार्यकारी कार्यक्रम
कार्यकारी कार्यक्रम कंपनी सचिव पाठ्यक्रम चे दुसरे स्तर आहे आणि हे त्या विद्यार्थ्यांसाठी डिझाईन केले गेलेले आहे ज्यांनी आपले फाउंडेशन कार्यक्रमाला पूर्ण केले आहे किंवा कोणत्याही स्त्रीम (ललित कलेला सोडून) मध्ये पदवीधर पदवी प्राप्त केली आहे कार्यकारी कार्यक्रम कॉर्पोरेट कायदे कराधान वित्तीय प्रबंधन आणि अधिक सारखे अधिक जातील विषयांवर सखोल चर्चा करत असतात.
कालावधी : कार्यकारी कार्यक्रमाला पूर्ण करण्यामध्ये सहसा नऊ महिने ते एक वर्षाचा वेळ लागत असते फाउंडेशन प्रोग्राम सारखं पाठ्यक्रम वर्षामध्ये दोन दार सादर केले जात असते आणि परीक्षा घेऊन आणि डिसेंबर मध्ये आयोजित केली जाते जर की विद्यार्थ्यांची परीक्षा पास करण्याची क्षमता आणि आवश्यक प्रयत्नांच्या संख्येच्या आधारावर कालावधी वाढू शकते.
पात्रता : ज्या विद्यार्थ्यांनी आपले फाउंडेशन कार्यक्रमाला पूर्ण केले आहे ते कार्यकारी कार्यक्रमांमध्ये समाविष्ट होण्यासाठी पात्र आहे वैकल्पिक रूपाने कोणत्याही मान्यताप्राप्त विश्वविद्यालयांमधून पदवीधर सरळ फाउंडेशन कार्यक्रमाला बायपास करताना या पायरी मध्ये अर्ज करू शकतात.
समाविष्ट विषय : विषयामध्ये कंपनी कायदे कर कायदे कॉर्पोरेट प्रशासन लेखांकन आणि वित्तीय प्रबंधन समाविष्ट आहे हे कार्यक्रम फाउंडेशन लेवल मध्ये प्राप्त ज्ञानावर आधारित आहे आणि विद्यार्थ्यांना कॉर्पोरेट कायदे कार्याचे जटील वास्तविकांसाठी तयार करत असते.
पुढची पायरी : कार्यकारी कार्यक्रमाला पूर्ण केल्यानंतर उमेदवार व्यावसायिक कार्यक्रमासाठी पात्र होत असतात जे सीएस योग्यतेचे अंतिम पायरी आहे.
3. व्यावसायिक कार्यक्रम
व्यावसायिक कार्यक्रम कंपनी सचिव पाठ्यक्रमाचे अंतिम आणि सर्वात प्रगत स्थर आहे हे कार्यक्रम कॉर्पोरेट सचिव अभ्यास कायद्याचे ढाचे वित्तीय विनियमन आणि कार्पोरेट प्रबंधन चा महत्वाचे ज्ञान प्रदान करण्यासाठी डिझाईन केले गेले आहे.
कालावधी : व्यावसायिक कार्यक्रमाला पूर्ण करण्यामध्ये सहसा जास्तीत जास्त एक वर्षाचा वेळ लागत असते जर की हे शेवटचे स्तर आहे म्हणून विद्यार्थ्यांना विशेष विषयांमध्ये मास्टर्स प्राप्त करण्यासाठी खूप प्रयत्न आणि समजण्याची आवश्यकता असते.
पात्रता : फक्त ते उमेदवार यांनी कार्यकारी कार्यक्रम पूर्ण केली आहे तेच व्यावसायिक कार्यक्रमांमध्ये प्रवेशासाठी पात्र आहे.
कव्हर केले गेलेले विषय : कार्यक्रमांमध्ये वित्तीय आणि विदेशी मुद्रा प्रबंधन कॉर्पोरेट पुनर्गठण बौद्धिक संपदा अधिकार आणि सचिव्य लेखी परीक्षा सारखे प्रगत विषय त्यामध्ये समाविष्ट आहे हे विषय एक सीएस साठी जटिल कॉर्पोरेट कायदेशीर मुद्द्यांना सांभाळण्यासाठी सक्षम होण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
इंटर्नशिप ची आवश्यकता : प्रोफेशनल कार्यक्रमाला पास केल्यानंतर विद्यार्थ्यांना पंधरा महिन्याची इंटरशिप पूर्ण करणे आवश्यक आहे इंटरशिपने कॉर्पोरेट गव्हर्नमेंट कायदेशीर अनुपालन आणि सचिव प्रथांमध्ये व्यवहारीक अनुभव प्राप्त होत असते.
कंपनी सेक्रेटरी पाठ्यक्रमाचा एकूण कालावधी :
कंपनी सचिव पाठ्यक्रमाचा एकूण कालावधी व्यक्तीच्या गती अध्ययनाची पद्धत आणि प्रत्येक पायरीसाठी केले गेलेल्या प्रयत्नांच्या संख्या जसे की विभिन्न कर्तांवर अवलंबून असते. जर की सरासरी येथे सांगितले गेले आहे की कालावधी कसा विभाजित होत असतो :
फाउंडेशन कार्यक्रम : 8 महीने ते 1 वर्ष, कार्यकारी कार्यक्रम : 9 महीने ते 1 वर्ष, व्यवसायिक कार्यक्रम : 1 वर्ष (इंटर्नशिप समाविष्ट नाही)
याप्रकारे एकूण कालावधी 2.5 ते 3.5 वर्ष पर्यंत असू शकते प्रधान केले गेलेली परीक्षा आणि इंटर्नशिप ची गती स्थिर होणे आणि वेळेवर पूर्ण होणे आवश्यक आहे.
सी एस कोर्सच्या कालावधीला प्रभावित करणारे कर्ता पोस्ट कालावधी तुलनेने निश्चित आहे खूप कर्ता कंपनी सचिव कार्यक्रमाला पूर्ण करण्यामध्ये लागणाऱ्या वेळेला प्रभावित करू शकतात चला काही प्रमुख कर्ता वर कॉल दृष्टी टाकू या.
1. पूर्णवेळ व अर्धवेळ अभ्यास
पूर्णवेळ आधारावर पाठ्यक्रम करणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी कालावधी थोडा कमी होऊ शकतो जर की खूप कामकाजी व्यवसायिक किंवा अन्य प्रतिबद्धता असणारे विद्यार्थी अर्धवेळ अभ्यासक्रमाचे विकल्प निवडत असतात ते पाठ्यक्रमाचे एकूण कालावधीला वाढवू शकतो.
2. परीक्षा चक्र आणि प्रयत्न
सीएस पाठ्यक्रमाच्या कालावधीला प्रभावित करणारे सर्वात महत्त्वपूर्ण कर्ता मधून एक उत्तीर्ण प्रादेशिक आणि प्रत्येक स्तराला पास करण्यासाठी उमेदवार द्वारे केले गेलेल्या प्रयत्नांची संख्या आहे काही विद्यार्थी पहिला प्रयत्न मध्ये परीक्षेला पास करू शकतात जर की अन्य विद्यार्थ्यांना एक वेळ परत परीक्षा देणे पडू शकते ज्या अंतर्गत कालावधी वाढून जाते.
3. इंटर्नशिप ची आवश्यकता
पंधरा महिने चे इंटर्नशिप जे कार्यकारी कार्यक्रमाला पूर्ण केल्यानंतर अनिवार्य आहे पाठ्यक्रमाच्या एकूण वेळ रेषेला प्रभावित करू शकते इंटर्नशिप विद्यार्थ्यांना कॉर्पोरेट प्रशासन साठी व्यावहारिक अनुभव प्राप्त करण्यासाठी अनुमती देत असते पण हे शेवटचे प्रमाण मध्ये उशीर करू शकते
कार्यरतव्यवसायिकांसाठी सीएस कोर्सच्या कालावधी खूप कार्यरत व्यवसाय कंपनी सचिव पाठ्यक्रम पण करत असतात आणि त्यांच्यासाठी त्यांच्या व्यस्त कार्यक्रमांच्या कारण पाठ्यक्रमाचा कालावधी वेगळा होऊ शकतो आयसीएसआय ऑनलाईन पाठ्यक्रम साप्ताहिक वर्ग आणि आपल्या गतीने अभ्यास करण्याच्या विकल्पासोबत सादर केले जाणारा लवचिकता कार्यरत व्यक्तींना गुणवत्तेने करार न करता हळू गतीने कार्यक्रम पूर्ण करण्यामध्ये मदत करत असते.
ऑनलाइन लर्निंग : कार्यरत व्यावसायिकांसाठी ऑनलाईन लर्निंग विकल्प गेम चेंजर होऊ शकतात घरबसल्या अभ्यास करण्यासाठी सुविधा त्यासाठी नोकरीची जबाबदारीला अकॅडमिक प्रतिबंध सोबत संतुलित करण्यामध्ये मदत करत असते.
लवचिक मुदत : कार्यरत पेशवरांना सतत वेळाची कमी असण्याच्या कारण कोर्सला पूर्ण करण्यामध्ये अधिक वेळ लागत असते जर की याचे अर्थ हे नाही की ते सफल नाही होऊ शकत सावधानी पूर्वक योजना आणि सतत अभ्यासासोबत ते अधिक वेळामध्ये कोर्सला पूर्ण करू शकतात.
कंपनी सेक्रेटरी कोर्सला पूर्ण केल्यानंतर करिअरचे अवसर
एक वेळ जर तुम्ही प्रमाण कंपनीमध्ये सचिव बनून जातात तर अवसराचे जग तुमच्यासाठी ओपन होतात प्रशासन कायदेशीर सल्ला कर आकारणी आणि कॉर्पोरेट वित्त सारख्या वेगळ्या क्षेत्रांमध्ये काम करू शकतात. त्याची मागणी पुढील क्षेत्रामध्ये आहे. :
कॉर्पोरेट क्षेत्र : मोठ्या कंपन्या आणि बहुराष्ट्रीय कंपन्या कायदेशीर आणि शासन संबंधी मुद्द्यांना सांभाळण्यासाठी सीएस व्यवसायिकांना नियुक्त करत असते.
कायदेशीर आणि अनुपालन फर्म :- सी एस व्यवसायिक सतत कायदेशीर फार्म केव्हा कॉर्पोरेट अनुपालन विभागांमध्ये काम करत असतात जेथे ते कायदेशीर मुद्द्यांमध्ये आपले विशेष शक्यता प्रदान करू शकतात.
उद्योजकता : खूप सीएस व्यवसायिक आपल्या स्वतःच्या समुपदेशन फॉर्म सुरू करत आहे जे लहान आणि मध्यम उद्योजक (एस एम इ) ला शासन आणि अनुपालनवर सेवा प्रदान करत असते.
कंपनी सेक्रेटरी कोर्सला जलदरीतीने पूर्ण करण्या साठी टिप्स
जे लोक कमीत कमी वेळामध्ये सीएस कोर्सला पूर्ण करण्यासाठी इच्छुक आहात त्यांच्यासाठी हे काही टिप्स दिले गेलेले आहे. :
वेळ व्यवस्थापन : अभ्यासासाठी समर्पित वेळ निर्धारित करा आणि एक शेड्युलचे पालन करा.
कोचिंग आणि मेंटरशिप : कोचिंग संस्था किंवा अनुभवी मेंटर ची मदत घ्या जे वेळेवर परीक्षा पास करण्यामध्ये तुमचे मार्गदर्शन करू शकतात.
लक्ष आणि समर्पण : आपल्या अभ्यासावर लक्ष केंद्रित ठेवा आणि लक्ष विचलित करणाऱ्या गोष्टींपासून दूर राहा आणि निरंतरता महत्त्वपूर्ण आहे.
अधिक माहितीकरिता येथे क्लिक करा. : CLICK HERE
महत्वपूर्ण
कंपनी सेक्रेटरी कोर्स कॉर्पोरेट लॉ गवर्नेंस आणि अनुपालन मध्ये करिअर बनविण्यासाठी इच्छुक असणाऱ्या कोणत्याही व्यक्तीसाठी एक मूल्यवान निवेश आहे. जर की कोर्स चा एकूण कालावधी साधारणपणे 2.5 ते चार वर्षापर्यंत असते हे शेवटी तुमची गती समर्पण आणि अभ्यासाप्रती तुमच्या दृष्टिकोन वर निर्भर करत असते कोळशाच्या संरचनेला समजून आणि आपल्या यात्रेला प्रभावी रूपाने योजना बनवून तुम्ही कंपनी सेक्रेटरी प्रॅक्टिस च्या गतिशील आणि पुरस्कृत क्षेत्रामध्ये सफलतासाठी स्वतःला तयार करू शकतात.
जर तुम्ही सुरुवात पण करत आहात किंवा काम आणि अभ्यासाच्या मधात संतुलन बनवत आहात खरी मानसिकता आणि प्रतिबद्धते सोबत कंपनी सेक्रेटरी बनणे एक असे लक्ष आहे ज्याला आपण प्राप्त करू शकतात जे तुम्हाला एक संतुष्ट आणि समृद्ध करिअर समोर घेऊन जाईल.